برای بدست آوردن عکس رنگی ، شاید بتوان گفت اولین تلاش ثبت شده مربوط به سال 1861 می شود که جیمز کلرک ماکسول (James Clerk Maxwell) فیزیکدان اسکاتلندی اقدام به ثبت سه عکس سیاه و سفید از موضوعی واحد از طریق سه فیلتر رنگی قرمز، سبز و آبی نمود و از طریق سه فانوس اسلاید و عکس هایی که همان فیلتر های رنگی بر آنها نصب شده بود توانست تصاویر آنها را بر پرده نمایش منطبق کند و رنگ های اصلی تصویر را بر پرده بازسازی کند.
اولین عکس رنگی که توسط جیمز کلرک ماکسول نمایش داده شد.
در سال 1873 میلادی هرمان ووگل (Hermann Wilhelm Vogel) شیمیست آلمانی رنگینه های حساس به نور (Dye sensitization) را کشف نمود و به این وسیله قدم بزرگی در راه رنگی کردن عکس ها برداشته شد. در سالهای بعد یعنی در اواخر قرن نوزده میلادی روش های ابتدایی چاپ میان رنگ (Halftone) بر اساس عکاسی سه رنگ انجام پذیرفت.
صفحه ارتوکروماتیک تولید شده توسط هرمان ووگل
در سال 1906 میلادی ابتدا صفحات حساس به سبز و سپس صفحات پنکروماتیک (Panchromatic) به عکاسان این امکان را داد که نگاتیوهای تفکیک رنگ شده تهیه کنند اگر چه فرایند ایجاد آنها بسیار مشکل بود. تا اوایل دهه 1940 میلادی فرایندی به نام چاپ کربن (Carbon) بهترین روشی بود که برای ساخت عکس های رنگی از نگاتیوهای تفکیکی انجام می پذیرفت. ولی این روش بسیار مشکل و فقط معدودی می توانستند آن را انجام دهند.
در سال 1907 میلادی برای اولین بار برادران لومیر (Auguste and Louis Lumiere) در فرانسه صفحات مشبک رنگی را به بازار ارائه دادند. این صفحات به اتوکروم (Autochrome) معروف بودند. هر صفحه شیشه ای اتوکروم حاوی دانه های رنگی (Pigment) قرمز، سبز و آبی بود که در پشت آنها یک لایه امولسیون پنکروماتیک اندود شده بود. این دانه ها نقش فیلترهای رنگی میکروسکوپی را بازی می کردند که بر امولسیون پنکروماتیک قرار گرفته بودند. پس از یک نوردهی و فرایند معکوس، تصویری مثبت ارائه می کردند و نتیجه آن ترنسپرنت رنگی بود که باید مقابل نور قرار می گرفت تا مشاهده گردد. این فرایند رنگهای خوشایندی در تصویر ایجاد می کرد.
نمونه تصویر رنگی که با صفحات اتوکروم ابداعی توسط برادران لومیر ایجاد شده است.
در سالهای بعد مواد جدیدی حاوی رنگینه های موزائیکی ساخته شد که بر روی شیشه و بعدها بر روی فیلم ارائه شدند. مارک های معروفی همچون پاژه (Paget)، تیمز (Thames)، آگفا (Agfa) و فینیلی (Finley) از این موارد می باشند. اگر چه تا دهه 1950 میلادی معروف ترین آنها دوفی کالر (Dufaycolor) بود که به اشکال مختلف تخت، فیلم رول و فیلم سینمایی ساخته می شد.
مشکل اصلی این نوع فیلم ها نیاز به نوردهی طولانی به علت افت بسیار زیاد نور در لایه فیلترها بود. روش های چاپ این نوع عکس های رنگی هنوز مشکل بود و لابراتوارهایی که سرویس چاپ رنگی ارائه می دادند بسیار اندک بودند. به همین دلیل خیلی از عکاسان همچنان توجه خود را به روش های مونتاژی همچون کاربرو (Carbro) که نوعی روش تعدیل شده کربن بود معطوف کرده بودند. عکس های تولید شده با این روش ها گران قیمت بودند.
در سال 1932 میلادی در هالیوود (Hollywood) سیستم تکنی کالر (Technicolor) رایج گردید. در این روش با سه فیلم در حال حرکت 35 میلیمتری که بطور همزمان از میان یک دوربین عظیم سینمایی عبور می کرد. سپس این سه فیلم با استفاده از روش مکانیکی انتقال رنگینه چاپ می شدند و به دنبال آن چاپ نسخه های نمایشی سینما با رنگ کامل از روی آنها انجام می شد.
تهیه فیلم رنگی از مونتاژ سه رنگ در دوربین های تکنی کالر سینمایی
در سال 1935 میلادی شرکت ایستمن کداک در آمریکا ابتدا فیلم 16 میلیمتری و در سال بعد فیلم 35 میلیمتری کداکروم (Kodachrome) را تولید نمود. همچنین در سال 1936 میلادی در آلمان فیلم چندلایه آگفا به نام آگفاکالر (Agfacolor) روانه بازار شد. این فیلم نسبت به فیلم رنگی کداک از پیچیدگی فرایندی کمتری برخوردار بود. در دهه 1940 در خلال جنگ جهانی دوم ابتدا آگفا و سپس کداک فیلم های نگاتیو چند لایه ساختند که برای بزرگ کردن بر روی کاغذ های رنگی چند لایه طراحی شده بودند.
بعد از پایان جنگ که آلمان مغلوب شد، دیگر سازندگان بطور آزاد از امتیاز فرایندهای آگفا بهره مند شدند و شروع به ساخت انواع فیلم های اسلاید و به میزان کمتری فیلم های نگاتیو و کاغذ چاپ رنگی نمودند. از جمله این موسسات می توان آنسکو (Ansco)، ساکورا (Sakura)، فوجی (Fuji)، ایلفورد (Ilford) و فارانیا (Farrania) را نام برد.
با بهبود مواد و توسعه فرایندهای رنگی در دهه 1940 میلادی، عکاسان بیشتری از خود خلاقیت های جدید نشان دادند. مطالعات رنگی در باره پرندگان و طبیعت انجام شد. در سال 1953 میلادی اولین عکس رنگی در مجله لایف چاپ شد.
نمونه فیلم های 35 میلیمتری کداکروم و آگفاکالر
در سال 1963 میلادی ادوین لند (Edwin Herbert Land) دانشمند آمریکایی و صاحب شرکت پولاروید (Polaroid) اولین عکس رنگی فوری خود را معرفی کرد. ماده نور خورده به صورت ترکیب چسبیده صفحات نگاتیو و عکس که از دوربین بیرون کشیده می شد و پس از حدود یک دقیقه پوسته آن جدا می شد و عکس آماده بود. در سال 1972 پولاروید عکس تک برگی را ابداع کرد که به صورت برگه ای سفید رنگ از دوربین خارج می شد و به تدریج عکس رنگی بر آن ظاهر می گشت.
به تدریج از دهه 1970 میلادی استفاده از فیلم های رنگی توسط عکاسان رایج تر شد و استفاده از آنها از فیلم های سیاه و سفید پیشی گرفت. لابراتوارهای رنگی توسعه یافتند و تعداد آنها بسیار زیاد شد. با این وصف عکاسی سیاه و سفید کنار گذاشته نشد و همچنان توسط عکاسان مورد استفاده قرار گرفت.
نمونه ای از عکس و دوربین های اولیه پولاروید
می توانید ادامه تاریخچه عکاسی را در "بخش پنجم تاریخ مختصر عکاسی" در وب سایت تک لنز در قسمت مقالات آموزش عکاسی مطالعه نمایید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گردآوری و تنظیم: امیر دولتیاری
تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1398/7/28
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع:
1_Naomi Rosenblum at al (2017). History of photography. Retrieve from www.britannica.com on Aug 12.
2_Michael John Langford (1997). The Story of Photography from its beginnings to the present day, 2th ed. Focal Press, England.
(ترجمه فارسی: داستان عکاسی، رضا نبوی، نشر افکار، 1389)
3_Mary Bellis (2017). History of Photography and the Camera. Retrieve from www.thoughtco.com on Aug 14.
4_Liz Masoner (2017). A Brief History of Photography and the Camera. Retrieve from www.thespruce.com on Aug 15.
5_Haunty (2016). Leonardo da Vinci's Camera Obscura. Retrieve from https://owlcation.com on Aug 12.
6_Ernest Purdum (2006). Shutters - History and Use. Retrieve from www.largeformatphotography.info on Aug 12.
مقالات مرتبط:
تاریخ مختصر عکاسی (قبل از عصر دیجیتال)- بخش اول: آغاز تا سال 1850 میلادی
تاریخ مختصر عکاسی (قبل از عصر دیجیتال)- بخش دوم: از سال 1851 میلادی و دوران صفحات تر
تاریخ مختصر عکاسی (قبل از عصر دیجیتال)- بخش سوم: از 1871 تا دهه 1900 میلادی
تاریخ مختصر عکاسی (قبل از عصر دیجیتال)- بخش پنجم: پیشرفت های فناوری در قرن بیستم