چگونه از لرزش دوربین عکاسی جلوگیری کنیم؟ <br>Camera Shake Reduction
چگونه از لرزش دوربین عکاسی جلوگیری کنیم؟
Camera Shake Reduction

چگونه از لرزش دوربین عکاسی جلوگیری کنیم؟
Camera Shake Reduction

 
با جلوگیری از لرزش دوربین می توان تصاویری واضح و شارپ ثبت نمود. این مقاله به روش های کاهش یا جلوگیری از لرزش دوربین می پردازد.

لرزش دوربین عکاسی (Camera Shake) یکی از چالش های بزرگ در حین عکاسی است که در صورت عدم کنترل، به نتایج نامطلوبی منجر می گردد.
اصولا بدن انسان یک جسم ثابت و بی حرکت نیست، بطوریکه وقتی جسمی مثل دوربین را در دست گرفته ایم، حتی اگر سعی کنیم هیچگونه حرکتی نداشته باشیم، به دلیل عواملی همچون تنفس، تپش قلب و یا انقباض عضلات مختلف، باز هم مختصری لرزش در بدن وجود خواهد داشت. لرزشی که می تواند منجر به حرکت مختصر دوربین و در موارد زیادی به تاری تصویر منتهی گردد.

لرزش دوربین 1

همچنین گاهی شرایطی پیش می آید که اگر چه دوربین بر روی سه پایه قرار گرفته است ولی باز هم امکان ثابت کردن دوربین بطور کامل میسر نمی باشد، مثلا زمانی که دوربین و یا سه پایه بر روی یک وسیله نقلیه متحرک مثل قایق یا اتوموبیل قرار گرفته است، یا در مواردی که از لنزهای تله فوتو بسیار بلند استفاده می شود و علی رغم قرارگیری دوربین بر روی سه پایه، هر گونه لرزش کوچک (مثل بالا رفتن آینه در دوربین های DSLR ) نیز ممکن است منجر به لرزش دوربین و تار شدن تصویر گردد.
با توجه به چند نکته عملی و بکارگیری آنها می توانید از لرزش دوربین جلوگیری نمایید و یا آن را به حداقل برسانید.

لرزش دوربین 2

عکاسی از داخل وسایل نقلیه متحرک همچون اتوموبیل یا قطار، احتمال لرزش دوربین را افزایش می دهد.

تقویت تکنیک بی حرکت نگه داشتن دوربین در دست

طرز صحیح نگه داشتن دوربین در دست از تکنیک های مهم برای جلوگیری از لرزش دوربین است که لازم است هنرجویان در همان ابتدای آموزش عکاسی آن را فراگیرند. یادگیری صحیح نحوه در دست گرفتن دوربین، موقعیت دست ها و آرنج و همچنین وضعیت قرارگیری بدن عکاس در حین عکاسی بسیار مهم است و نقش مهمی در بی حرکت کردن دوربین و ثبت تصاویر واضح دارد.
همواره با یک دست دوربین را بگیرید و با دست دیگر بدنه لنز را، بطوریکه دوربین در نزدیک بدن قرار گیرد.

لرزش دوربین 3

روش های ثابت نگه داشتن دوربین در وضعیت های ایستاده، نشسته یا درازکش و یا تکیه دادن به دیوار یا محلی مستحکم برای ایجاد ثبات بیشتر عکاس و در نتیجه بی حرکتی دوربین بسیار موثر است.
به عنوان یک قاعده سرانگشتی، برای بی حرکت کردن بدن در هنگام عکاسی همیشه سعی کنید که بدن خود را حداقل در سه نقطه با زمین یا سایر اجسام ثابت مثل دیوار تماس دهید. به عبارتی خودتان مثل یک سه پایه انسانی عمل کنید.
از وضعیت هایی که باعث می شود در حین عکاسی بدن شما کشیده شود یا تحت فشار باشد، بپرهیزید. همچنین مطمئن شوید که موقعیت قرارگیری شما در وضعیتی راحت و بدون احساس ناراحتی است.
روش های دیگر مثل استفاده از منظره یاب (Viewfinder) به جای LCD دوربین و نمای زنده (Live View) نیز می تواند به نحوه ثابت نگه داشتن دوربین در هنگام عکاسی کمک نماید.
برای مطالعه بیشتر در خصوص چگونگی نگه داشتن دوربین در دست می توانید به مقاله " نحوه صحیح در دست گرفتن دوربین عکاسی " در همین وب سایت مراجعه نمایید.

لرزش دوربین 4

روش های ثابت نگه داشتن دوربین در وضعیت های مختلف برای ایجاد ثبات بیشتر و بی حرکتی دوربین بسیار موثر می باشد.

مهارت در نحوه فشردن دکمه شاتر

همواره این عادت را در خود تقویت کنید که ابتدا دکمه شاتر را تا نیمه فشار داده و سپس برای ثبت عکس، آن را تا آخر فشار دهید. با این روش، علاوه بر اینکه می توانید از سیستم فوکوس خودکار (Autofocus) و نورسنجی (Light Metering) دوربین بطور مناسبی استفاده کنید، در کاهش لرزش دوربین نیز کمک کننده می باشد.
قبل از فشردن دکمه شاتر، نفس عمیق بکشید و آن را نگه دارید و سپس دکمه شاتر را فشار دهید. در هنگام فشردن دکمه شاتر دقت کنید که فقط از حرکت انگشت اشاره استفاده کنید و سایر انگشتان و مچ دست شما بی حرکت باشد. همچنین فشار وارد شده به دکمه شاتر خیلی شدید نباشد و با سرعت زیاد انجام نشود.

لرزش دوربین 5

هنگام فشردن دکمه شاتر فقط از انگشت اشاره استفاده کنید بدون اینکه مچ دست حرکت کند.

تکیه دادن دست یا بدن خود به محلی ثابت و پایدار

اگر سه پایه در دسترس نبود و از سرعت های پایین شاتر استفاده می کردید، می توانید دست خود را بر روی چیزی مثل میز یا نرده یا امثال آن تکیه دهید یا می توانید بدن خود را مثلا به دیوار یا درخت تکیه دهید تا بدن شما حداقل حرکت را داشته باشد. همچنین می توان وضعیت بدن را در حالت خوابیده یا نشسته طوری تنظیم نمود که در حالی که دوربین را بطور صحیح در دست گرفته اید، دست ها (در حالت خوابیده) به زمین و یا (در حالت نشسته) به زانوها تکیه داده شود.

لرزش دوربین 6

استفاده از سه پایه و سایر نگهدارنده ها

یکی از موثرترین روش ها برای تثبیت موقعیت مکانی دوربین و جلوگیری از لرزش آن، استفاده از سه پایه (Tripod) و یا سایر نگهدارنده های دوربین مثل تک پایه (Monopod) می باشد.
اگر شرایط عکاسی به گونه ای بود که امکان استفاده از سه پایه وجود داشته باشد، بکارگیری آن می تواند بطور موثری از لرزش دوربین و در نتیجه تاری تصویر جلوگیری کند، خصوصا وقتی که دوربین بر روی سرعت های پایین شاتر تنظیم شده باشد.

لرزش دوربین 7

در تصویر سمت چپ، بدون استفاده از سه پایه، سرعت پایین شاتر و لرزش دوربین منجر به تاری عکس شده است.

سه پایه مورد استفاده باید به اندازه کافی مستحکم بوده و توانایی تحمل وزن دوربین و لنز آن را داشته باشد. سه پایه نامناسب که نتواند دوربین را بطور کاملا ثابت بر روی زمین مستقر سازد، نتایج ضعیف و نامطلوبی در هنگام عکاسی به بار خواهد آورد.
به همین علت توصیه می شود در هنگام تهیه و خرید سه پایه، به مشخصات و تناسب آن با تجهیزات و نحوه عکاسی مورد نظر خود کاملا توجه کرده و از مشورت با اهل فن غافل نشوید.
لازم است دوربین به درستی بر روی سه پایه متصل شده و سه پایه بطور محکم بر روی زمین قرار داده شود. هر چه ارتفاع سه پایه کوتاه تر بوده و مرکز ثقل آن به زمین نزدیک تر باشد، ثبات و بی حرکتی آن بیشتر خواهد بود.
تک پایه (Monopod) نیز از ابزارهای بسیار مفید برای ثابت نگهداشتن دوربین بر روی زمین است. اگر طرز صحیح استفاده از تک پایه (مونوپاد) را فراگیرید، این وسیله در تثبیت دوربین و بی حرکتی آن به خوبی عمل می نماید.

لرزش دوربین 8

سه پایه و تک پایه ابزارهای بسیار مفیدی برای تثبیت دوربین و جلوگیری از لرزش آن می باشند.

وقتی که دوربین را با دست گرفته اید، برای بی حرکت کردن آن می توانید از بند دوربین (Camera Strap) استفاده کنید. مثلا در یک روش، بند دوربین را بطور محکم دور بازوی خود می اندازید تا مانند یک تثبیت کننده عمل کند و تنش و لرزش عضلات را کاهش دهد.

روش های دیگری نیز برای بی حرکت کردن دوربین وجود دارد. آنچه مهم است این که دوربین در وضعیت ثابت و بی حرکتی قرار گرفته باشد و در همان حال بتوان بر روی تنظیمات آن نیز کنترل داشت.
برای مطالعه بیشتر در خصوص سه پایه ها و خصوصیات آنها می توانید به مقاله "نکات مهم در انتخاب و خرید سه پایه" و در مورد نحوه کار با مونوپاد به مقاله "تک پایه یا مونوپاد و چگونگی کار با آن" در همین وب سایت مراجعه نمایید.

لرزش دوربین 9

از بند دوربین می توان به عنوان یک وسیله تثبیت کننده استفاده کرد.

قرار دادن دوربین بر روی یک سطح سخت

در شرایطی که سرعت شاتر پایین است و سه پایه هم در اختیار ندارید، می توانید دوربین را بر روی یک سطح صاف و سخت همچون یک صخره، یک نیمکت یا موارد مشابه قرار دهید و آن را ثابت کنید. حتی در مواردی می توان آن را بر روی زمین گذاشت.
بکارگیری این روش در ثابت نگه داشتن دوربین و جلوگیری از لرزش آن بسیار موثر می باشد، اگر چه ممکن است در هنگام کادربندی تصویر، شما را دچار محدودیت کند.
در صورت امکان برای جلوگیری از خراش بر روی بدنه دوربین، ابتدا یک قطعه پارچه یا ورقه نرم بر روی سطح مورد نظر گذاشته و سپس دوربین را بر روی آن قرار دهید.

لرزش دوربین 10

دوربین بر روی یک سطح صاف و سخت قرار داده شده است.

تنظیم سرعت شاتر متناسب با فاصله کانونی لنز دوربین

لرزش دوربین عکاسی منجر به تار شدن عکس می شود و عموما وقتی ایجاد می گردد که نسبت به شرایط موجود، سرعت شاتر به اندازه کافی نباشد.
برای کاهش لرزش دست حین عکاسی، قاعده ای وجود دارد که به آن قاعده فاصله کانونی معکوس (Inverse Focal Length Rule) یا قاعده متقابل (Reciprocal Rule) گفته می شود.
طبق این قاعده، وقتی دوربین را در دست گرفته اید، برای اینکه احتمال لرزش دوربین به حداقل برسد، سرعت شاتر را طوری تنظیم کنید که عدد آن از معکوس عدد فاصله کانونی موثر لنز کمتر نباشد. مثلا در لنز با فاصله کانونی 50mm ، سرعت شاتر از 1/50 ثانیه کمتر نباشد.
بنابراین اگر از یک لنز زوم مثلا 200-70 میلیمتری بر روی یک دوربین تمام کادر (Full Frame) استفاده می کنید، وقتی که فاصله کانونی بر روی 70mm است، سرعت شاتر حداقل 1/70s باشد و وقتی فاصله کانونی بر روی 200mm قرار گرفته است، سرعت شاتر حداقل بر روی 1/200s تنظیم گردد.
توجه داشته باشید که در این قاعده به فاصله کانونی موثر اشاره شده است. بنابراین اگر شما با یک لنز خاص از یک دوربین کراپ سنسور (دارای سنسور کوچکتر از سنسور فول فریم) استفاده کنید با زمانی که از یک دوربین تمام کادر (فول فریم) استفاده می نمایید، فاصله کانونی موثر در دو دوربین متفاوت خواهد بود. اصولا فاصله کانونی ذکر شده بر روی لنزها نشان دهنده فاصله کانونی موثر آنها بر روی یک دوربین فول فریم می باشد. اگر شما از یک دوربین کراپ سنسور استفاده نمایید، بر اساس اینکه ضریب برش (Crop Factor) دوربین شما چقدر است، فاصله کانونی موثر دوربین شما متفاوت خواهد بود.

مثلا اگر از یک دوربین کانن با سنسور APS-C استفاده کنید، ضریب برش آن معادل 1.6 است. بنابراین اگر یک لنز 50mm بر روی آن نصب شود، فاصله کانونی موثر آن حدود 80mm خواهد بود (حاصل ضرب 50 در 1.6).
پس بر اساس قاعده متقابل، برای جلوگیری از لرزش دوربین بر روی دست، لازم است که حداقل سرعت شاتر 1/80s باشد.
برای مطالعه بیشتر در خصوص ضریب برش و سنسور دوربین می توانید به مقاله " نحوه کارکرد حسگر (سنسور) در دوربین های عکاسی دیجیتال " در همین وب سایت مراجعه نمایید.

لرزش دوربین 11

مقایسه اندازه یک سنسور تمام کادر (Full Frame) با یک سنسور APS-C

منشاء این قاعده از ارتباط بین فاصله کانونی با لرزش دوربین می باشد. هرچه فاصله کانونی لنز بلندتر باشد، احتمال لرزش دوربین بیشتر است. اگر شما یک لنز تله فوتو بلند بر روی دوربین نصب کنید، خواهید دید که وقتی از داخل منظره یاب به سوژه نگاه کنید، ثابت نگه داشتن سوژه در مرکز کادر مشکل تر است و مدام در تلاش خواهید بود تا از جابجایی سوژه در داخل کادر جلوگیری کنید. در حالیکه وقتی از یک لنز با فاصله کانونی کوتاه استفاده می کنید، چنین مشکلی محسوس نمی باشد. به عبارت دیگر، حرکت دوربین در هنگام استفاده از لنزهای با فاصله کانونی بلند، به دلیل بزرگنمایی و کوچک شدن میدان دید تشدید می گردد.
در افرادی که تکنیک بالایی در نگهداری دوربین بر روی دست دارند و توانایی و مهارت آنها در این زمینه زیاد است، می توانند تا سرعت های کمتری از قاعده متقابل نیز تصاویر شارپی ثبت نمایند. با این وجود، قاعده متقابل کمک می کند که وقتی سه پایه در اختیار ندارید، بطور موثری از لرزش دوربین جلوگیری گردد.

عدم استفاده از لنزهای تله فوتو با فواصل کانونی بلند در شرایط نامطلوب

همانور که قبلا اشاره شد، هر چه فاصله کانونی لنز بلندتر باشد، امکان لرزش دوربین بیشتر خواهد بود. این موضوع خصوصا در لنزهای تله فوتو و سوپر تله فوتو و همچنین لنزهای همراه با مبدل تله (Teleconverter) بیشتر دیده می شود و اگر در این موارد، دوربین و لنز بر روی یک سه پایه ضعیف و نامناسب قرار داشته باشد، این موضوع تشدید می گردد.
در صورت امکان شما می توانید به جای یک لنز تله فوتو، از لنزی با فاصله کانونی کوتاه تر استفاده کنید و به سوژه نزدیک تر شوید. اگر از یک لنز زوم (Zoom) استفاده می کنید، اگر حداقل فاصله کانونی آن را بکار برید، احتمال لرزش و تاری تصویر کمتر خواهد بود.
برای مطالعه بیشتر در خصوص انواع لنزها با فواصل کانونی مختلف می توانید به مقاله "انواع لنزها و طبقه بندی آنها" در همین وب سایت مراجعه نمایید.

لرزش دوربین 12

با افزایش فاصله کانونی لنز، احتمال لرزش دوربین و در نتیجه ایجاد تاری در تصویر افزایش می یابد.

بکارگیری حالت شلیک پشت سرهم شاتر

در شرایطی که به دلیل محدودیت های مختلف همچون نور کم محیط، سرعت مورد نظر برای شاتر را بدست نیاورده اید، می توانید از حالت شلیک پشت سرهم شاتر (Burst Mode) استفاده کنید. برای این کار، ابتدا دوربین را بر روی حالت شلیک پیاپی شاتر تنظیم کنید. پس از کادربندی و تنظیمات اولیه دوربین، با رعایت سایر روشهای ثابت نگه داشتن دوربین همچون نگه داشتن نفس و غیره، دکمه شاتر را فشار دهید تا موتور درایو دوربین شروع به ثبت عکس های پشت سرهم نماید. معمولا سه ثبت کافی است. برخی عکاسان ثبت های بیشتر و برخی حتی دو ثبت پشت سر هم را نیز کافی می دانند.
در این روش، ثبت تصاویر به دنبال هم و در کسری از ثانیه اتفاق می افتد و با توجه به اینکه در لحظات بسیار کوتاهی اندازه لرزش دست کمتر از لحظات دیگر است، امکان ثبت یک تصویر با حداقل لرزش و یا بدون لرزش، در ثبت های پیاپی افزایش می یابد بطوریکه حداقل یکی از تصاویر با وضوح و شارپی کافی بدست آید.
وقتی مجموعه تصاویر ثبت شده در اندازه های کوچک بررسی شوند، ممکن است تفاوت های بسیار ظریف بین آنها از نظر وضوح و شارپی قابل تشخیص نباشد، به همین علت حتما تصاویر ثبت شده را با حداکثر بزرگنمایی (رزولوشن کامل) در کامپیوتر بررسی کنید و سپس تصویر شارپ را از میان سایر تصاویر انتخاب نمایید.

 

لرزش دوربین 13 در این تصاویر که بطور پیاپی ثبت شده اند، دوربین بر روی دست قرار داشته و سرعت شاتر معادل 1/10s بوده است. ثبت دوم نسبت به سایر تصاویر، شارپی بیشتری دارد.

فعال کردن سیستم تثبیت کننده تصویر

سیستم تثبیت کننده تصویر (Image Stabilization) یا (IS) که تحت عنوان سیستم کاهش دهنده لرزش (Vibration Reduction) (VR) یا جبران لرزش (Vibration Compensation) نیز خوانده می شود، امروزه عموما در بسیاری از لنزها و یا دوربین ها تعبیه شده است. این ویژگی وقتی که دوربین را بر روی دست گرفته اید مفید است و می تواند مقداری از اثرات ناشی از لرزش های احتمالی بدن و دست را بر روی تصویر کاهش دهد.
گاهی ممکن است برای نوردهی در شرایطی مثل کم نور بودن محیط، سرعت شاتر کم تر از اندازه قاعده متقابل در نظر گرفته شود. در این حالت وقتی دوربین را در دست گرفته باشید، عموما لرزش دوربین اجتناب ناپذیر خواهد بود. سیستم تثبیت کننده تصویر (IS) در درون لنز و یا در داخل بدنه دوربین برای خنثی کردن لرزش های بسیار کم دوربین طراحی شده اند و در این شرایط می توانند مفید واقع شوند.
پرتوهای نوری که قرار است تصویر را تشکیل دهند از سمت سوژه وارد لنز شده و در محور اپتیک لنز به سمت سنسور حرکت می کنند. وقتی در اثر لرزش دوربین و لنز، این پرتوها از محور اپتیکی لنز منحرف شوند، موجب تاری تصویر خواهند شد.
مکانیسم اصلی سیستم تثبیت کننده تصویر (IS) در مواردی که در داخل لنز تعبیه شده است (Optical Image Stabilizer یا OIS) به این صورت است که با حرکت دادن بخش هایی از اجزای اپتیک لنز (بر اساس مقدار لرزش ایجاد شده) سعی می کند که پرتوهای نور را در راستای محور اپتیک لنز تثبیت کند تا در مدت زمانی که نوردهی سنسور انجام می شود، تغییر محور صورت نپذیرد.
نوع دیگر سیستم IS که در داخل بدنه دوربین قرار دارد (In-Body Image Stabilizer یا IBIS)، در ناحیه سنسور تعبیه شده است و بر اساس مقدار لرزشی که در دوربین ایجاد شده است، با حرکت دادن سنسور در داخل بدنه دوربین سعی می کند تا در طی مدت نوردهی، محور سنسور را در راستای محور پرتوهای نور (که به علت لرزش دوربین، ممکن است دچار جابجایی شده باشند) ثابت نگه دارد.

لرزش دوربین 14

نحوه عملکرد تثبیت کننده تصویر در دو نوع OIS و IBIS

هر دو نوع سیستم تثبیت کننده تصویر تلاش دارند که پرتوهای نور ورودی (که تصویر را تشکیل خواهد داد) را به صورت ثابت و در یک راستای بدون تغییر به سنسور منتقل کنند با این تفاوت که در IS درون لنز با حرکت اجزای اپتیک لنز و در IS درون بدنه دوربین با حرکت سنسور این کار انجام می پذیرد.
برخی لنزها دارای دو یا چند حالت (Mode) تثبیت کننده می باشند. در یک حالت، سیستم IS حرکت در همه جهات را اصلاح می کند و در حالت دیگر فقط حرکت بالا و پایین را پوشش می دهد که بطور معمول برای عکاسی پنینگ (Panning) مورد استفاده قرار می گیرد. البته برخی لنزها، حالت سومی هم دارند که می توانند حرکت چپ و راست و یا بالا و پایین را به تفکیک و بر اساس لرزش دوربین تصحیح کنند.
سیستم تثبیت کننده تصویر (IS) خصوصا همراه با لنزهای تله فوتو نتایج بسیار مفیدی دارد. برخی سازندگان دوربین و لنز در خصوص کارایی این سیستم ادعا می کنند که حدود 2 تا 3 گام (Stop) و در برخی نیز حتی بیشتر، می توان سرعت شاتر را نسبت به حداقل سرعت تعیین شده توسط قاعده متقابل کمتر نمود. البته توجه داشته باشید که مقادیر ادعا شده توسط سازندگان دوربین و لنز معمولا با نتایج واقعی کمی اختلاف دارند!
در مواقعی که دوربین بر روی سه پایه است، توصیه می شود که سیستم تثبیت کننده تصویر را خاموش کنید زیرا فعال شدن موتور آن در داخل لنز یا بدنه دوربین می تواند منشاء لرزش مختصر در دوربین و عاملی برای کاهش وضوح و شارپی تصویر گردد.
توجه داشته باشید که اصولا این سیستم به تنهایی خیلی کارآمد نمی باشد و نتایج مفید آن وقتی حاصل می شود که با سایر تکنیک های ثابت نگه داشتن دوربین بر روی دست همراه گردد.

لرزش دوربین 15

دکمه فعال کردن تثبیت کننده تصویر بر روی دو نوع لنز مختلف از شرکت های نیکون و کانن. در لنز سمت راست، دکمه تنظیم حالت های مختلف IS (Stabilizer Mode) نیز وجود دارد.

استفاده از کنترل از راه دور و کابل آزاد کننده شاتر

در شرایطی که دوربین بر روی سه پایه قرار گرفته و سرعت شاتر پایین است، فشردن دکمه شاتر با دست می تواند منجر به لرزش خفیف دوربین و در نتیجه تاری تصویر گردد. خصوصا در عکاسی ماکرو و نیز مواردی که از لنزهای تله فوتو استفاده می شود، تاثیر این لرزش تشدید می گردد.
برای جلوگیری از لرزش دوربین، به کمک کنترل از راه دور (Remote Control) و کابل آزاد کننده شاتر (Shutter Release Cable) می توان بدون اینکه به دکمه شاتر دوربین دست بزنید، اقدام به گرفتن عکس نمایید.
البته در هنگام کار با کابل آزاد کننده شاتر، مشکلاتی نیز وجود دارد، همچون زمان بر بودن نصب آن و یا آویزان بودن سیم آن خصوصا در هنگام باد. با این وجود استفاده مناسب از آن می تواند در کاهش لرزش دوربین مفید باشد.

لرزش دوربین 16

نمونه ای از کنترل از راه دور (تصویر راست) و کابل آزاد کننده شاتر (تصویر چپ)

بکارگیری تایمر خودکار دوربین

برای اینکه در هنگام عکاسی دکمه شاتر را همزمان با ثبت عکس فشار ندهید، می توانید به جای فشردن آن از تایمر خودکار دوربین (Self-timer Mode) استفاده کنید تا از این طریق بین زمان فشردن دکمه شاتر و باز شدن شاتر، مدت زمان کوتاهی فاصله ایجاد شود و اگر در اثر فشردن شاتر، لرزش احتمالی در دوربین ایجاد شده باشد، برطرف گردد. در برخی دوربین ها، تایمر دارای تنظیمات محدودتری می باشد ولی در برخی دیگر قابلیت زماندهی حتی تا 30 ثانیه نیز وجود دارد.
بکارگیری تایمر در بسیاری موارد کارآمد است و می تواند جایگزین خوبی به جای کابل آزاد کننده شاتر باشد.

لرزش دوربین 17

تنظیم مدت زمان تایمر و قابلیت های آن در دوربین های مختلف کمی با یکدیگر متفاوت می باشد.

استفاده از امکان قفل آینه در دوربین های DSLR

وقتی که در شرایط کم نور از یک دوربین DSLR که بر روی سه پایه قرار دارد، از سرعت پایین شاتر استفاده می کنید، بالا رفتن آینه دوربین قبل از ثبت عکس، ممکن است عامل ایجاد لرزش در دوربین گردد.

در اکثر دوربین های DSLR حالتی تحت عنوان قفل آینه (Mirror Lockup) یا (Mirror Up mode) وجود دارد که این امکان را فراهم می کند تا آینه دوربین قبل از شلیک شاتر، بالا رفته و تا پایان ثبت عکس در آنجا بی حرکت باقی بماند.
معمولا اگر از حالت قفل آینه به همراه یک کابل آزاد کننده شاتر (Shutter Release Cable) استفاده شود، نتایج بهتری حاصل می گردد، خصوصا اینکه در بیشتر دوربین ها، سیستم تایمر دوربین با حالت قفل آینه کار نمی کند.
در برخی دوربین ها حالتی تحت عنوان حالت نوردهی تاخیری (Exposure Delay Mode) وجود دارد بطوریکه نوردهی به سنسور پس از مدت کوتاهی که از بالا رفتن آینه گذشت، پس از چند لحظه تاخیر اتفاق می افتد و عکس ثبت می گردد. این حالت در بیشتر دوربین ها وجود ندارد ولی اگر دوربینی به این حالت مجهز باشد، می توان به همراه آن از سیستم تایمر دوربین نیز استفاده کرد.

لرزش دوربین 18

نمونه ای از تنظیم قفل آینه از طریق منو در مدلی از دوربین کانن (راست) و از طریق حلقه تنظیم در مدلی از دوربین نیکون (چپ)

استفاده از شاتر پرده جلو الکترونیکی (EFCS)

یکی از مکانیسم های ایجاد لرزش در دوربین، لرزشی است که از باز شدن شاتر مکانیکی ایجاد می شود. شاتر مکانیکی در دوربین های عکاسی به ویژه در دوربین های DSLR عموما از دو تیغه (یا پرده) بر روی یکدیگر تشکیل شده است. در هنگام فشردن دکمه شاتر، ابتدا پرده جلو باز می شود و اجازه می دهد برای لحظه ای کوتاه، نور به سنسور برخورد کند. سپس پرده عقب شروع به بسته شدن می کند تا هنگامی که دریچه شاتر کاملا بسته شود
در دوربین های DSLR ، باز شدن پرده جلو با ایجاد ارتعاشات بسیار مختصری همراه است که در شرایط خاصی می تواند موجب لرزش مختصر دوربین و ایجاد تاری و کاهش شارپی تصویر گردد. به این ارتعاش اصطلاحا تکان یا شوک شاتر (Shutter Shock) گفته می شود.
وجود مکانیسم شاتر پرده جلو الکترونیکی (EFCS) در برخی دوربین ها این اجازه را می دهد که پرده جلو (مکانیکی) شاتر نقشی در فرایند نوردهی نداشته و به جای آن از سیستم الکترونیکی برای شروع نوردهی استفاده شود و از این طریق لرزش مختصر ناشی از باز شدن آن یا همان شوک شاتر، حذف گردد. مکانیسم EFCS در همه دوربین های عکاسی دیجیتال ارائه نمی شود.
برای مطالعه بیشتر در خصوص عملکرد و کاربرد EFCS می توانید به مقاله "شاتر پرده جلو الکترونیکی (EFCS) و کاربرد آن " در همین وب سایت مراجعه نمایید.

لرزش دوربین 19

دو نمونه منوی فعال سازی شاتر پرده جلو الکترونیکی (EFCS) در دو دوربین مختلف

افزایش سرعت شاتر به روش های مختلف

همانور که قبلا توضیح داده شد، با افزایش سرعت شاتر به بیش از اندازه معکوس فاصله کانونی لنز دوربین (قاعده متقابل) خصوصا در مواردی که دوربین را بر روی دست نگه داشته اید، می توان لرزش دوربین را در هنگام ثبت عکس، بی اثر نمود. همچنین در استفاده از لنزهای تله فوتو بلند، حتی اگر دوربین بر روی سه پایه یا جای ثابتی نیز قرار گرفته باشد نیز احتمال لرزش مختصر دوربین وجود دارد، که می تواند به علت عوامل مختلفی باشد همچون سنگینی بیش از حد دوربین و لنز، لرزش آینه در دوربین های DSLR و یا حتی فشردن دکمه شاتر در مواقعی که به کنترل سیمی یا بدون سیم (ریموت) دسترسی ندارید.
افزایش سرعت شاتر می تواند در این موارد نیز کمک کننده باشد، منتهی در بسیاری از موارد برای نوردهی در نور کم یا تامین عمق میدان مناسب و یا نوع عکاسی مورد نظر، برای افزایش سرعت شاتر محدودیت هایی وجود دارد که به شما اجازه نمی دهد به سادگی سرعت شاتر را به اندازه دلخواه افزایش دهید.

لرزش دوربین 20

مثلث نوردهی و نحوه تعادل بین سرعت شاتر با تغییر ایزو و اندازه روزنه دیافراگم

در چنین شرایطی برای اینکه امکان افزایش سرعت شاتر فراهم شود، چند روش وجود دارد.

الف) باز کردن روزنه دیافراگم تا حد ممکن
برای انجام تنظیمات نوردهی در حد مطلوب و با توجه به مثلث نوردهی (Exposure Triangle) سعی کنید که بهترین تنظیم را انجام دهید تا بتوانید سرعت شاتر را افزایش دهید.
به عمق میدان مورد نیاز خود توجه کنید، اگر عمق میدان زیادی نیاز ندارید، بر اساس آن روزنه دیافراگم (Aperture) را تا اندازه ممکن باز کنید. در این حالت می توانید سرعت شاتر را متناسب با آن افزایش دهید.

ب) افزایش اندازه حساسیت سنسور یا ایزو
با افزایش مقدار ایزو (ISO) ، دوربین امواج الکترونیکی ثبت شده توسط سنسور را تقویت (Amplified) می کند. با افزایش ایزو می توانید از سرعت های بالاتر شاتر استفاده کنید.
بنابراین می توانید ایزو را تا جایی که کیفیت قابل قبول شما را تامین می کند، بالا ببرید. دوربین های جدیدتر توانایی حفظ کیفیت تصویر در ایزو های بالاتر را دارا می باشند. عموما پیشنهاد می شود با فورمت خام (RAW) عکاسی کنید و تا ایزو 400 نگران کاهش کیفیت تصویر نباشید، زیرا در اکثر دوربین های دیجیتال جدید، نویز ایجاد شده در این حالت با امکانات نرم افزاری قابل برطرف کردن می باشد. سازندگان برخی دوربین ها، حتی اعداد بالاتر ایزو را بدون کاهش کیفیت تبلیغ می کنند. به همین علت بهتر است اطلاعات مربوط به مشخصات و توانایی های دوربین خود را کاملا فرا گیرید.

ج) از نوردهی بیش از حد (Over exposure) اجتناب شود.
گاهی در شرایطی که مناطق تیره صحنه زیاد است و یا نورهای ناخواسته در صحنه وجود دارد، ممکن است که سیستم نورسنجی دوربین (Light Metering) دچار خطا شود و بدون اینکه لازم باشد، طول مدت نوردهی را با کاهش سرعت شاتر، افزایش دهد. در این موارد می توان از روشهای نورسنجی نقطه ای و یا تنظیم دستی اجزای مثلث نوردهی بهره برد.

د) افزایش روشنایی سوژه و یا صحنه عکاسی
اصولا نور کم موجب دشواری در نوردهی و همچنین فوکوس بر روی سوژه می باشد. در نور کم ممکن است شما مجبور شوید از سرعت های پایین شاتر استفاده کنید و این به معنی افزایش احتمال لرزش و ایجاد تاری در تصویر خواهد بود.
گاهی می توان با اضافه کردن یک یا چند منبع نور (طبیعی یا مصنوعی) و افزایش در روشنایی سوژه و یا روشنایی محیط (Ambient)، امکان افزایش سرعت شاتر را فراهم نمود. حتی در مواردی ممکن است بتوانید سوژه را به مکان پرنورتری جابجا کنید و یا اینکه منبع نور را به آن نزدیک تر نمایید.

لرزش دوربین 21

با افزایش نور صحنه، امکان افزایش سرعت شاتر فراهم می گردد.

هـ) استفاده از لنزهای سریع
برای دستیابی به سرعت های بالاتر شاتر، می توانید از لنزهای سریع (Fast Lens) استفاده کنید. لنز سریع شامل لنزهایی است که دارای حداکثر اندازه روزنه دیافراگم با عدد f/2.8 یا کمتر (مثلا f/1.8 یا f/1.2) باشد.
این لنزها عموما گران قیمت هستند و اگر بطور مکرر در شرایط کم نور عکاسی می کنید، گزینه خوبی خواهند بود.

 لرزش دوربین 25

چند نمونه لنز سریع ساخت شرکت های مختلف تولید کننده لنز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گردآوری و تألیف: امیر دولتیاری
تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1399/10/18
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع:

1_ Nasim Mansurov (2020). What is Reciprocal Rule in Photography? Retrieve from https://photographylife.com on Apr 25.

2_ Nasim Mansurov (2019). How to Reduce Camera Shake on a Tripod. Retrieve from https://photographylife.com on Feb 20.

3_ Sean McHugh (2020). Reducing Camera Shake with Hand-Held Photos. Retrieve from www.cambridgeincolour.com on Dec 28.

4_ Andrea Minoia (2020). How to Avoid Camera Shake for Sharper Photos. Retrieve from https://expertphotography.com on Dec 30.

5_ Natalie Norton (2013). How to Reduce Camera Shake – 6 Techniques. Retrieve from https://digital-photography-school.com on Dec 23.

6_ Editors (2014). IS – Secret to Reducing Camera Shake. Retrieve from https://snapshot.canon-asia.com on Nov 13.

7_ Elli Ong (2020). Stay sharp: 15 foolproof tips to avoid blurry photos. Retrieve from www.canva.com on Dec 25.

8_ Jon Phillips (2020). How to Reduce Camera Shake When Shooting Hand-Held. Retrieve from https://contrastly.com on Dec 26.

9_ William Sawalich (2020). Preventing Camera Shake. Retrieve from www.dpmag.com on Feb 20.

مقالات مرتبط:

- نحوه صحیح در دست گرفتن دوربین عکاسی

- نکات مهم در انتخاب و خرید سه پایه

- تک پایه یا مونوپاد و چگونگی کار با آن

- نکاتی برای پایداری بیشتر سه پایه

- نحوه کارکرد حسگر (سنسور) در دوربین های عکاسی دیجیتال

- شاتر پرده جلو الکترونیکی (EFCS) و کاربرد آن

- اصول پایه نوردهی در عکاسی (بخش 1) مثلث نوردهی و سرعت شاتر

- اصول پایه نوردهی در عکاسی (بخش 2) روزنه دیافراگم

- اصول پایه نوردهی در عکاسی (بخش 3) حساسیت سنسور (ISO)

تعویض لنز در دوربین های عکاسی

کاربرد های ISO خودکار (Auto ISO)

نظرات کاربران

آرش
۱۴۰۲/۱۰/۲۶

بسیار عالی بود. تشکر فراوان

امیر دولتیاری
۱۴۰۲/۱۱/۰۸

سلام، موفق باشید.



نام را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید

.Copyright © 2017 taklens.ir. All Rights Reserved

صفحه اینستاگرام: taklens.akaskhaneh@
کانال تلگرام: taklens_channel@