بسیاری از عکاسان خصوصا در هنگام عکاسی از طبیعت بی جان، عکاسی منظره و یا عکاسی صنعتی، تمایل دارند که در تصاویر آنها، کل سوژه و یا حتی سایر عناصر صحنه در عمق میدان (Depth of Field) قرار گرفته و واضح و شارپ باشد. در عکاسی ماکرو نیز به علت ساختار لنزها و نزدیک شدن لنز به سوژه، عمق میدان بسیار باریک است و این موضوع یکی از بزرگترین چالش های موجود در این نوع عکاسی می باشد.
یک نمونه عکس با عمق میدان باریک
یکی از راه های افزایش عمق میدان (DOF) کوچک کردن اندازه روزنه دیافراگم تا حد ممکن است که این موضوع می تواند مشکلات شایع دیگری بوجود آورد همچون ایجاد پراش نوری (Diffraction) و یا مثلا در عکاسی ماکرو، موجب عدم تامین نور کافی در صحنه گردد. از طرفی نیز همیشه امکان کوچکتر کردن روزنه دیافراگم فراهم نمی باشد.
یک روش کارآمد برای افزایش عمق میدان و وضوح تصویر در سطوح مختلف استفاده از تکنیک انباشت فوکوس (Focus Stacking) است.
انباشت فوکوس
برای تکنیک انباشت فوکوس (Focus Stacking) در فارسی ، اصطلاح پشته سازی فوکوس یا فوکوس استکینگ هم بکار می رود.
در این تکنیک، از یک سوژه چندین عکس گرفته می شود بطوریکه نقطه فوکوس در هر یک از عکس ها کمی با دیگری متفاوت باشد. بنابراین منطقه فوکوس و عمق میدان وضوح تصویر در هر یک از عکس ها کمی با هم فرق خواهد داشت. سپس با کمک نرم افزارهای ویرایش تصویر، عکس ها را با یکدیگر ادغام می کنند و یا به عبارت دیگر پشته (Stack) می نمایند تا عکس نهایی از مجموع مناطق واضح موجود در کل عکس ها تشکیل گردد و به این صورت تصویری با عمق میدان بیشتر ایجاد شود.
افزایش عمق میدان وضوح از طریق انباشت فوکوس
در این تکنیک، تصویری غیرواقعی ایجاد نمی شود، بلکه تصویر نهایی شبیه به چیزی می شود که ما با چشمان خود و با کمک تحلیل مغز از یک صحنه مشاهده می کنیم. این تکنیک جالب، مشکل همه دوربین های عکاسی را در خصوص محدودیت در اندازه عمق میدان برطرف می کند و به شما اجازه می دهد که به عمق میدان نامحدودی دسترسی داشته باشید.
تکنیک انباشت فوکوس علاوه بر عکاسی ماکرو، در سایر انواع عکاسی خصوصا عکاسی منظره نیز بطور شایع بکار می رود.
روش انجام انباشت فوکوس
برای انجام انباشت فوکوس، لازم است از سوژه مورد نظر چندین عکس متوالی ثبت شود بطوریکه محل نقطه فوکوس در هر کدام از آنها نسبت به عکس قبل و بعد خود متفاوت باشد. در مرحله بعد، تصاویر ثبت شده با پردازش دیجیتالی با یکدیگر ترکیب می شوند و عکس نهایی دارای عمق میدانی برابر با مجموع عمق میدان تصاویر ترکیب شده خواهد بود.
تنظیمات اولیه
قبل از شروع به گرفتن عکس ها لازم است دوربین و وضعیت نوردهی بطور مناسبی تنظیم شوند.
اصولا برای انجام تکنیک انباشت فوکوس بایستی دوربین در وضعیت ثابتی قرار گیرد. بنابراین استفاده از یک سه پایه محکم انتخاب مناسبی خواهد بود.
در روش انباشت فوکوس، هنگام گرفتن عکس های متوالی ، دقت داشته باشید که دوربین را جابجا نکنید. برای این کار بهتر است از یک سه پایه استفاده نمایید.
برای جلوگیری از حرکت مختصر سه پایه در هنگام ثبت عکس های متوالی و در نتیجه جابجایی موقعیت سوژه در کادر تصویر، توصیه می شود در صورت امکان برای فشار دادن دکمه شاتر از یک کنترل از راه دور یا کابل آزاد کننده شاتر (Shutter Release Cable) استفاده کنید. در هنگام عکاسی ماکرو، برای جلوگیری از لرزش دوربین، استفاده از قفل آینه نیز بسیار مفید می باشد.
دوربین بر روی ریل و متصل به سه پایه به همراه کابل آزاد کننده شاتر
برای اینکه بیشترین وضوح را در تصاویر ثبت شده بدست آورید، بهتر است اندازه روزنه دیافراگم (Aperture) را بر روی نقطه مطلوب لنز (Lens Sweet Spot) تنظیم کنید. برای یافتن نقطه مطلوب لنز می توانید از یک روش سرانگشتی استفاده کنید به این صورت که اگر روزنه دیافراگم را به اندازه دو یا سه گام (f-stop) نسبت به حداکثر اندازه آن ببندید، تقریبا به نقطه مطلوب لنز دست یافته اید. این اندازه برای بیشتر لنزها در محدوده بین f/8 و f/11 می باشد.
در طی ثبت عکس ها بایستی تنظیمات نوردهی دوربین ثابت باشد تا در هنگام پشته سازی، بیشترین تطابق روشنایی بین عکس ها برقرار باشد. برای این کار حالت دستی نوردهی را انتخاب کنید.
نور محیط (Ambient) یا منبع نور مصنوعی مورد استفاده در طول ثبت عکس ها بایستی ثابت باشد.
اگر از لنز زوم استفاده می کنید، توجه داشته باشید که در هنگام ثبت تصاویر، فاصله کانونی لنز تغییر نکند و تمام عکس ها در یک فاصله کانونی ثابت لنز ثبت گردند.
برای انجام فوکوس بر روی سوژه، از فوکوس دستی استفاده کنید و سیستم فوکوس خودکار را غیرفعال نمایید.
ثبت تصاویر اولیه
ابتدا از داخل منظره یاب و یا از طریق نمای زنده (Live View) دوربین به صحنه نگاه کنید و نقاطی از صحنه را که قصد دارید در تصویر شما فوکوس باشد را مشخص نمایید.
یک روش برای تعیین اینکه در یک صحنه، چه تعداد عکس لازم است تا بهترین نتیجه از انباشت فوکوس حاصل گردد، این است که عمق میدان (DOF) ایجاد شده برای هر ثبت را بر اساس دوربین و لنز مورد استفاده، فاصله دوربین از سوژه اصلی و اندازه روزنه دیافراگم مورد نظر بدست آورید. می توانید با کمک جداول مربوطه و یا برنامه های قابل نصب در تلفن های همراه (Apps) که برای این کار موجود می باشند، عمق میدان مورد نظر را پیدا کنید. سپس با توجه به اندازه عمق میدان مورد نظر خود، برآورد نمایید که تقریبا چه تعداد عکس می تواند کل عمق میدان وضوح مورد نظر شما را تامین نماید.
در برخی موارد نیز می توان قبل از ثبت عکس ها، در حالیکه بر روی سوژه اصلی فوکوس کرده اید، یک عکس بگیرید و عمق میدان و منطقه وضوح آن را بر روی مونیتور دوربین بررسی نمایید. بر اساس آن مشخص کنید که تقریبا چه تعداد عکس برای انجام انباشت فوکوس نیاز دارید.
چند نمونه برنامه کاربردی تعیین عمق میدان برای تلفن های همراه
با توجه به نوع عکسی که قرار است تهیه شود، تعداد ثبت عکس ها متفاوت خواهد بود. مثلا در عکاسی ماکرو از اجسام خیلی کوچک، گاهی 30 تا 40 عکس با نقطه فوکوس متفاوت برای انباشت فوکوس ثبت می شود، یا در عکاسی منظره ممکن است حتی دو تا سه ثبت تصویر، برای بدست آوردن عمق میدان مورد نظر کفایت نماید.
در هنگام ثبت عکس ها، پس از اینکه تنظیمات مورد نظر و کادر بندی صحنه انجام شد، ابتدا نقطه ای از ناحیه جلوی سوژه را فوکوس کرده و یک عکس بگیرید.
سپس نقطه فوکوس را با کمک حلقه فوکوس و یا ریل فوکوس کمی جابجا کنید و مجددا یک عکس بگیرید. به همین شکل تعدادی عکس پشت سر هم از سوژه ثبت نمایید بطوریکه در هر کدام از آنها، نقطه فوکوس به مقدار بسیار مختصری نسبت به عکس قبلی جابجا شده باشد. ثبت عکس ها را تا جایی ادامه دهید که کل مسافت عمق میدان مورد نظر شما پوشش داده شود.
همیشه سعی کنید که در دو عکس متوالی، مناطق وضوح آنها کمی هم پوشانی داشته باشد تا در هنگام پردازش، انطباق تصاویر با هم بهتر انجام شود و نتیجه پشته سازی، تصویر واضح و بدون اشکالی باشد.
انباشت فوکوس از ترکیب 18 تصویر با نقطه فوکوس متفاوت
روش های انجام فوکوس در ثبت تصاویر متوالی
چند روش انجام فوکوس برای ثبت تصاویر مورد نیاز در تکنیک انباشت فوکوس وجود دارد:
الف) جابجایی فوکوس بطور دستی
در این روش بجز یک سه پایه، به ابزار جانبی دیگری نیاز نخواهید داشت. می توانید از طریق مونیتور دوربین و با استفاده از نمای زنده (Live View) آن را انجام دهید. همچنین در این روش می توانید با حداکثر بزرگنمایی ممکن توسط لنز مورد استفاده خود، بر روی ناحیه ای در جلو سوژه فوکوس کنید و یک عکس بگیرید. سپس نقطه فوکوس را بطور دستی تغییر دهید و عکس های بعدی را ثبت کنید.
این روش بسیار ساده است و بطور شایع توسط افرادی که به تازگی این تکنیک را فرا گرفته اند بکار می رود. همچنین در عکاسی از فواصل دور مثل عکاسی منظره که به تعداد کمتری عکس برای انباشت فوکوس نیاز می باشد، می تواند روش مناسبی باشد.
مشکل شایعی که در این روش پیش می آید، این است که با توجه به لنز مورد استفاده شما ممکن است در ویرایش نهایی تصویر، به انجام برش (Crop) قابل توجهی نیاز باشد. در برخی لنزها، با جابجایی نقطه فوکوس، فاصله کانونی (Focal Lenght) آنها کمی تغییر می کند (پدیده Focus Breathing) و بنابراین مختصری تغییر در میزان بزرگنمایی سوژه و تغییر در زاویه دید در تصاویر مختلف ایجاد می شود و ممکن است کمی فرایند پشته سازی را مشکل نماید. پدیده Focus Breathing در هر دو نوع لنزهای زوم و پرایم می تواند ایجاد شود.
پدیده Focus Breathing که با تغییر در محل نقطه فوکوس، بزرگنمایی سوژه نیز تغییر کرده است.
ب) فوکوس دستی با استفاده از ریل
در این روش که بهتر از روش قبلی است، دوربین بر روی یک ریل لغزنده که به صورت کشویی قابل تنظیم است و به نام ریل فوکوس (Focus Rail) خوانده می شود نصب می گردد. در این روش برای تغییر نقطه فوکوس، از حلقه فوکوس لنز استفاده نمی شود و به جای آن کل دوربین از طریق ریل، به سمت جلو یا عقب جابجا می گردد و در نتیجه آن، نقطه فوکوس بر روی سوژه نیز جابجا خواهد شد.
از نتایج مفید این روش این است که از پدیده تنفس فوکوس (Focus Breathing) یا همان تغییر فاصله کانونی در اثر جابجایی در فاصله نقطه فوکوس جلوگیری می شود.
ریل های فوکوس به اشکال مختلفی تولید شده اند. توصیه می شود از انواع بی کیفیت آن استفاده نشود زیرا لازم است ریل در هنگام کار، از ثبات حرکتی مناسبی برخوردار باشد و با جابجایی دوربین منجر به تغییر محل کادر دوربین نگردد.
ریل های لغزنده که به صورت دستی تنظیم می شوند، به راحتی قابل استفاده بوده و معمولا تا پنج برابر بزرگنمایی (5x) به خوبی کار می کنند.
ج) استفاده از ریل با قابلیت فوکوس خودکار
ریل های لغزنده با قابلیت فوکوس خودکار (Automated focusing rail) دارای موتور الکتریکی بوده و به روش الکترونیکی کنترل می شوند. انواع مختلفی از آنها موجود می باشد.
بطور معمول در آنها دقت در تنظیم فاصله فوکوس بسیار زیاد است و نتایج پشته سازی از تصاویر بدست آمده بسیار مطلوب می باشد.
نمونه ریل های با قابلیت تنظیم فوکوس خودکار
د) انباشت خودکار در دوربین
در برخی دوربین های عکاسی، عملکرد انباشت فوکوس به صورت داخلی تعبیه شده است و به شما اجازه می دهد تا نقطه شروع و پایان انباشت فوکوس بر روی سوژه و همچنین تعداد تصاویر مورد نظر برای آن را در منوی دوربین تعیین کنید.
این روش وقتی قابل استفاده است که دوربین شما به چنین امکانی مجهز بوده و لنز مورد استفاده نیز به صورت الکترونیکی قابل تنظیم باشد.
این ویژگی بسیار خوبی برای دوربین می باشد که امکان کنترل دقیق گام های فوکوس را در توالی ثبت عکس ها فراهم می نماید و در ضمن به تجهیزات اضافی نیز نیازی نخواهد داشت.
بسیاری از دوربین های عکاسی المپوس (Olympus) به این امکان مجهز می باشند. البته برای برخی برندهای دوربین مثل کانن نیز نرم افزارهای ویژه ای (Firmware) توسط شرکتهای دیگر طراحی و ساخته شده است که توانایی این کار را به دوربین می افزایند، اگر چه این برنامه ها مورد تایید شرکت سازنده دوربین نبوده و نصب آنها مسلما با خطر اختلال در عملکرد عادی دوربین همراه خواهد بود!
هـ) استفاده از لوله هلیکون (Helicon Tube)
لوله هلیکون در واقع نوعی لوله گسترش (Extension Tube) یا اکستنشن تیوب است که با اتصال به دوربین اجازه می دهد که شما بطور خودکار تنظیمات مربوط به انباشت فوکوس را انجام دهید.
شرکت سازنده، این تیوب را تحت نام Helicon FB Tube به همراه نرم افزار هلیکون جهت انجام پشته سازی تصاویر ثبت شده، ارائه نموده است.
این ابزار فقط با لنزهایی که امکان کنترل الکترونیکی دارند کار می کند.
لوله هلیکون Helicon FB Tube
و) انباشت فوکوس بر روی دست
در این روش بدون استفاده از هیچ ابزار اضافی و حتی سه پایه، با در دست گرفتن دوربین اقدام به گرفتن عکس های متوالی با نقطه فوکوس متفاوت از یک سوژه می نمایید.
این روش به تمرین و مهارت بیشتری نیاز دارد و همچنین به علت تغییرات احتمالی در ترکیب بندی تصاویری که ثبت شده اند ممکن است به فرایند پردازش طولانی تر نیاز داشته باشد.
ولی استفاده از این روش به شما انعطاف پذیری زیادی در اجرای کار خواهد داد بطوری که با این روش ممکن است به تصاویری دست یابید که با روش های دیگر انباشت فوکوس امکان پذیر نبوده یا حداقل با مشکل همراه بوده است.
پردازش تصاویر در نرم افزار و ایجاد تصویر نهایی
برای ترکیب تصویر در تکنیک انباشت فوکوس، از نرم افزارهایی استفاده می شود که قابلیت پشته سازی تصاویر (فوکوس استکینگ) را داشته باشند.
چند نرم افزار برای این کار موجود می باشد. یکی از شایعترین آنها فوتوشاپ (Photoshop) محصول شرکت ادوبی (Adobe) است. نرم افزارهای دیگری نیز همچون CombineZM ، Zerene Stacker و یا Helicon Focus وجود دارند که بوسیله آن می توان انباشت فوکوس را انجام داد.
برای آشنایی با مراحل انجام انباشت فوکوس با استفاده از برنامه فوتوشاپ می توانید به مقاله " انباشت فوکوس در نرم افزار فوتوشاپ " در همین وب سایت مراجعه نمایید.
با ترکیب تصاویر ثبت شده در یک نرم افزار مناسب مثل فوتوشاپ و تجمیع مناطق فوکوس آنها می توان به انباشت فوکوس در تصویر نهایی دست یافت.
هر یک از تصاویر اولیه دارای یک عمق میدان باریک است و با این روش تصویری بدست می آید که دارای عمق میدان وسیعی خواهد بود، بطوریکه در یک عکس واحد به تنهایی قابل دستیابی نمی باشد.
معمولا لازم است قبل از ذخیره تصویر نهایی، آن را کمی برش (Crop) برش داده و نواحی حاشیه تصویر را حذف نمایید.
به این علت که در هنگام پردازش تصاویر، بطور شایع این موضوع پیش می آید که به دلیل جابجایی دوربین و یا ایجاد پدیده تنفس فوکوس (Focus Breathing) در هنگام جابجایی نقطه فوکوس، بزرگنمایی سوژه تغییر کرده و
اندازه آن در هر تصویر با تصویر دیگر متفاوت می باشد و بنابراین در هنگام پشته سازی بر روی یکدیگر منطبق نمی گردند. برای حل این مشکل، نرم افزارهای مربوطه در هنگام هم راستا کردن تصاویر، بطور خودکار کادر برخی تصاویر را کوچکتر می نمایند تا اندازه سوژه در آن تصویر ، هم اندازه سوژه در سایر تصاویر گردد.
بنابراین در کل عکس هایی که با هم در یک راستا قرار گرفته اند، کوچکترین کادر، مشخص کننده کادری است که جزئیات مناطق وضوح در کلیه تصاویر را شامل می شود و این کادر است که با سایر تصاویر کاملا منطبق شده است.
اگر پس از پشته سازی عکس ها، تصویر نهایی را بزرگ کنید تا جزئیات آن قابل رویت گردد، خواهید دید که در نواحی حاشیه ای، کیفیت تصویر کاهش یافته و نواحی فوکوس بطور کامل دیده نمی شود و لازم است این نواحی برش خورده و از تصویر حذف شوند.
کادرکوچکترین عکس پس از اتمام فرایند هم راستا شدن مجموعه عکس ها در فوتوشاپ
نکته های کاربردی
بهترین نوع سوژه برای اجرای تکنیک انباشت فوکوس، سوژه ای است که کاملا بی حرکت باشد. سوژه های متحرک مثل حشرات زنده برای این کار مناسب نمی باشند زیرا در عکس های متوالی که از آنها ثبت می شود، ممکن است ترکیب بندی صحنه و موقعیت سوژه تغییر یابد و بعدا امکان تطبیق عکس ها با یکدیگر وجود نخواهد داشت. البته حرکت بعضی اجزای کوچک در مواردی مثل عکاسی ماکرو از حشرات، خیلی مشکل آفرین نخواهد بود زیرا در هنگام ادغام عکس ها، قسمت هایی که واضح نیست از انتخاب خارج می شوند. مثلا حشره ای را در نظر بگیرید که در جایی ثابت ایستاده است و گاهی پاهای جلویی خود را حرکت می دهد.
اصولا تکنیک انباشت فوکوس برای افزایش عمق وضوح در تصویر است و در مواقعی کاربرد دارد که در صحنه عکاسی، تمام عناصر مورد نظر که لازم است واضح و شارپ دیده شوند، با ثبت یک عکس در عمق میدان تصویر قرار نمی گیرند. بطوریکه حتی اندازه های کوچک دیافراگم نیز برای عمق میدان مورد نظر کافی نمی باشد.
همچنین در مواقعی ممکن است نور موجود در صحنه امکان بستن دیافراگم را نمی دهد و در این موارد عمق میدان تصویر باریک خواهد شد. می توان با استفاده از انباشت فوکوس به عمق میدان مورد نظر دست یافت.
وجود نمای زنده (Live View) در دوربین های دیجیتال، امکان بسیار خوبی برای انجام تکنیک انباشت فوکوس می باشد. از طریق آن می توانید به راحتی نقاط فوکوس مورد نظر خود را برای دوربین تعیین نمایید. بهتر است پس از تعیین نقطه فوکوس، دوربین را بر روی حالت دستی قرار دهید و سپس اقدام به ثبت عکس نمایید.
در عکاسی منظره (Landscape) در چند مورد استفاده از روش انباشت فوکوس بسیار مفید است. یکی اینکه وقتی سوژه در پیش زمینه قرار دارد و به دوربین نزدیک است و از طرفی قصد دارید که نمای پس زمینه را نیز به صورت واضح ثبت کنید و عمق میدان مورد نظر شما در یک ثبت واحد تامین نمی گردد.
حالت دیگر وقتی است که از یک لنز با فاصله کانونی بلند (تله فوتو) استفاده می کنید و در نتیجه عمق میدان تصویر باریک می باشد. در این مواقع نیز روش انباشت فوکوس کارآمد خواهد بود.
در عکاسی منظره، معمولا ثبت حداقل سه تصویر با نقطه فوکوس متفاوت برای پوشش دادن کل عمق میدان کافی می باشد. گر چه طبق یک اصل کلی، با افزایش تعداد تصاویر ثبت شده، می توان جزئیات بهتر و قابل اعتماد تری در انباشت فوکوس بدست آورد.
در عکاسی ماکرو به علت باریک بودن عمق میدان، تکنیک انباشت فوکوس در بسیاری از موارد کارساز می باشد و می توانید بوسیله آن، عمق میدان بزرگتری در تصویر ایجاد کنید.
برای انجام تکنیک انباشت فوکوس در عکاسی ماکرو نسبت به سایر انواع عکاسی اصولا به تعداد تصاویر بیشتری نیاز است. ممکن است از حداقل 6 عکس تا بیش از 30 عکس ثبت گردد تا افزایش مورد نظر در عمق میدان وضوح یک تصویر ماکروگرافی تامین گردد. برای اینکه مشخص کنید به چه تعداد ثبت عکس نیازمندید، می توانید از برنامه های مشخص کننده DOF در تلفن همراه خود استفاده نماید.
تکنیک انباشت فوکوس به شما این امکان را می دهد که علی رغم ایجاد وضوح کامل بر روی سوژه خود، پس زمینه تصویر را به صورت کاملا تار (Blur) حفظ کنید. زیرا در این تکنیک می توانید علی رغم استفاده از دیافراگم های نسبتا باز، به عمق میدان کافی برای وضوح سوژه دست یابید و در همان حال پس زمینه تار ناشی از عمق میدان باریک را نیز داشته باشید.
مزایای استفاده از انباشت فوکوس
الف) اجرای آن ساده و در بسیاری شرایط قابل انجام است.
ب) تقریبا به هزینه اضافی نیاز ندارد.
ج) امکان دسترسی به یک عمق میدان نا محدود را فراهم می کند.
د) با هر لنزی که قابلیت تنظیم دستی (Manual) داشته باشد قابل انجام است.
هـ) تمام سطوح و مقاطع تصویر بصورت واضح و شارپ قابل ثبت است.
و) با روش انباشت فوکوس می توان بخش خاصی از صحنه را کاملا در عمق میدان قرار داد بطوریکه سایر نواحی (مثلا پس زمینه) خارج از فوکوس و تار باقی بماند.
ز) امکان استفاده از سرعت های بالاتر شاتر فراهم می باشد.
ح) در شرایط نور کم نیز قابل اجرا می باشد.
ط) می توان به راحتی عناصر موجود در مناطق دورتر صحنه را با کمک یک فلاش روشن تر نمود.
ی) عکس های ایجاد شده از طریق انباشت فوکوس به نوعی منحصر به فرد خواهند بود.
ک) یک روش عکاسی سرگرم کننده و جذاب است.
برخی محدودیت های استفاده از انباشت فوکوس
الف) در این روش لازم است سوژه و عناصر مهم صحنه بی حرکت و ثابت باشند.
ب)معمولا برای دستیابی به نتایج خیلی خوب، استفاده از یک سه پایه مستحکم لازم است.
ج) برای ثبت نهایی یک تصویر به صرف زمان بیشتری نیاز است.
د) وجود یک نرم افزار پردازش تصویر مناسب، برای انجام آن الزامی می باشد.
هـ) در برخی موارد مثل عکاسی ماکرو، برای رسیدن به نتایج عالی لازم است از ابزارهای اضافه مثل ریل فوکوس (Focus Rail) استفاده نمود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گردآوری و تألیف: امیر دولتیاری
تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1398/11/2
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع:
1_John and Barbara Gerlach (2015). Digital Nature Photography: The Art and the Science, 2th ed. Taylor & Francis, USA.
2_Maximilian Simson (2019). Beginner’s Guide to Focus Stacking for Macro Photography. Retrieve from https://petapixel.com on Oct 2.
3_Bruce Wunderlich (2016). A Beginner’s Guide to Focus Stacking. Retrieve from https://digital-photography-school.com on Mar 20.
4_Hillary K. Grigonis (2018). How to use focus stacking to get impossibly sharp photos. Retrieve from www.digitaltrends.com on Jan 2.
5_Spencer Cox (2018). Focus Stacking Tutorial for Landscape Photography. Retrieve from https://photographylife.com on Feb 10.
6_Sean McHugh (2019). Using Focus Stacking to Extend Depth of Field. Retrieve from www.cambridgeincolour.com on Mar 21.
7_Chris M Williams (2016). Looking Sharp: A focus stacking tutorial. Retrieve from www.dpreview.com on May 29.
8_Brian Matiash (2019). Guide To Focus Stacking. Retrieve from www.dpmag.com on Mar 27.
مقالات مرتبط:
- انباشت فوکوس در نرم افزار فوتوشاپ
- معرفی پلاگین ACR در فوتوشاپ
- عمق میدان و عوامل موثر بر آن
- فاصله هایپرفوکال یا ابرکانونی (Hyperfocal Distance)
- نکته های کاربردی در برش عکس ها (کراپ تصاویر)
- تغییر مکان فوکوس (Focus Shift)
- فوکوس دستی یا فوکوس خودکار؟